سایتس چیست؟
CITES یک کنوانسیون بین المللی تجاری، در ارتباط با گونه های در حال انقراض جانوری و گیاهی، جهت محدودیت در صید و شکار میباشد.
این تفاهم نامۀ چند جانه جهت تجارت جانداران وحشی در معرض انقراض است.
تجارت این گونه های در خطر انقراض شامل محصولات غذایی، دارو، کالاهای چرمی، آلات موسیقی چوبی، الوار، توریسم و… میگردد.
کنوانسیون سایتس 40 هزار گونه رو به انقراض را تحت حمایت مستقیم خود قرار میدهد.
یکی از گونه های در حال انقراض ماهیان خاویاری هستند.
ماهیهای خاویاری در واقع گونه ای از ماهیان استورژِن در راسته تاس ماهیان میباشند.
شرکتهای معدودی در سطح جهان دارای مجوز بین المللی سایتس هستند.
مجموعۀ خاویار 5 ستاره ایران از جمله شرکتهای تولیدکننده و پرورش دهندۀ ماهیان خاویاری و تخمهای خاویاری دارای CITES در کشور به شمار میرود.
این مجموعه از معدود شرکتهای دارای مجوز سایتس در دو شکل صادرات و بسته بندی به حساب می آید.
تاریخچه سایتس
کنوانسیون CITES مرتبط با حفظ گونه های حیوانی و گیاهی وحشی در معرض انقراض است.
ماهیان خاویاری از جمله مهمترین گونه های در خطر انقراض هستند.
پیش نویس قطعنامۀ سایتس به سال 1963 میلادی مربوط میشود.
اما معاهدۀ نهایی در 3 مارس 1973 میلادی (روز جهانی حیات وحش) و در پایتخت ایالات متحده آمریکا (واشینگتن دی سی)، در حضور نمایندگان 80 کشور به امضاء رسید.
جایی که اعضای اتحادیه جهانی حافظت از محیط زیست (IUCN)، در تاریخ 1 ژوئن 1975 میلادی تفاهمنامۀ CITES را طی دهمین سند تصویب و لازم الاجراء اعلام نمودند.
همچنین برای ضمانت اجرایی سایتس، با دبیرخانۀ GATT هماهنگیهای لازمه صورت گرفت.
کشور ایران در سال 1355 خورشیدی به CITES ملحق شد.
هدف سایتس
اساس و هدف قطع نامۀ سایتس حمایت و کنترل موجودات وحشی در حال انقراض، طی صدور مجوزات صادرات و واردات توسط این نهاد میباشد.
این تفاهم نامه علیه بهره برداری تجاری بی رویۀ حیوانات و گیاهان وحشی در معرض انقراض، توسط اعضای اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت منعقد گردیده است.
کنوانسیون CITES شاید مهمترین معاهدۀ بین المللی محیط زیست در راستای حفظ تنوع زیست محیطی به شمار آید.
CITES به علت اهداف و وظایف حیاتی خود، ماهیت اجرائی، فنی و حقوقی خاصی دارد.
یکی از اصلیترین اهداف سایتس، حفظ گونه های مختلف ماهیان خاویاری میباشد.
علت نیاز به سایتیس
کنوانسیون CITES سطوح محافظتی گوناگونی را جهت بیش از 40.000 گونه گیاهی و جانوری وحشی رو به انقراض تعریف نموده است.
اکثر موجودات زندۀ در خطر انقراض، در زمرۀ گونه های سودمند برای حیات و انسان میباشند.
به طور مثال، خاویار از جهت ارزش غذایی و خواص، اهمیت فوق العاده بالایی دارد.
تشکیلات سایتس
چارت سازمانی سایتس شامل کنفرانس دولتهای متعاهد، دبیرخانه، کمیته دائمی و کمیته های موقت علمی و تحقیقاتی میشود.
دبیرخانۀ سایتس در کشور سوئیس و شهر ژنو (بایگانی اسناد دولتی سوئیس) قرار دارد.
اصل کنوانسیون CITES در زبانهای انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی؛ طی توافق 170 کشور جهان تنظیم گردیده است.
نسخه های روسی و چینی این قطع نامه نیز موجود میباشد.
مرجع ملی سایتس در ایران، سازمان حفاظت محیط زیست کشور است.
این کنوانسیون حاوی یک مقدمه، 25 ماده و 3 پیوست با جمع بندی گونه های در حال انقراض و تجارت مربوطه وضع شد.
تاسماهیان در دستۀ گونه های به شدت در معرض انقراض قرار دارند.
وظیفه سایتس
کنوانسیون CITES حیوانات و گیاهان وحشی در خطر انقراض را مورد طبقه بندی داد.
وظیفۀ اجرایی سایتس کنترل ورود و خروج، نظارت بر استفاده از گونه ها در مقاصد انسانی، صدور تائیدیه، پیشنهاد انضمام یا خروج از ضمائم گونه ها، فعالیت در کمیته ها و پرداخت حق عضویتهای کشورهای متعهد میباشد.
تمامی این فعالیتها در راستای حفظ گونه های در حال انقراضی همچون ماهیان خاویاری است.
تاس ماهیان مولد یکی از ارزشمندترین مواد غذایی جهان یعنی تخمهای خاویاری هستند.
نحوه عملکرد سایتیس
گونه های مختلف تحت حمایت CITES طبق اهمیت و درجه انقراض، در فهرستهای 3گانۀ ضمائم درج گردیده اند.
تجارت گونه های در معرض انقراض، طی مقررات تصویبی سایتس صورت میگیرد.
CITES تجارت جهانی گونه های انتخابی در خطر انقراض را جهت کنترل صادرات، واردات، صادرات مجدد و انتقال تحت نظارت دارد.
همچنین به علت وجود سیستم نظارت و کنترل تجارت در گمرکات و مرزها طی تعهد یاتا (IATA)، سایتس دارای ضمانت اجرائی مناسبی در رعایت مقررات و اطمینان از صدور مجوزات حمل و نقل میباشد.
به عنوان نمونه، ماهیان خاویاری و تخمهای خاویاری تحت نظارت سازمانها و ارگانهای متعدد مجوزات صدور را دریافت مینمایند.
شرایط سایتس
جهت اخذ مجوز بین المللی CITES به مدارکی همچون اخذ مجوز کشور مبدأ، تعیین قصد در صادرات یا واردات، مشخصات کامل صادرکننده و واردکننده، تعیین کشور مبدأ و کشور مقصد، نشانی دقیق صادرکننده و واردکننده، نام علمی و مشخصات دقیق گونه، تائیدیه سلامت گونۀ مورد نظر از سازمان دامپزشکی و مدارک صلاحیت نگهدارنده نیاز است.
در صورت صادرات و واردات غیرقانونی گونه های تحت حمایت سایتس، بر اساس قوانین صید و شکار و حفاظت و بهسازی محیط زیست، مجازات و جریمه های نقدی و غیرنقدی سنگین متعددی صادر میگردد.
از جمله حساسترین گونه های رو به انقراض، خاویار وحشی یا دریایی میباشد.
هر گونه صادرات تجاری انواع دریائی خاویار، به طور کل قاچاق محسوب میشود.
انواع سایتس
به طور کلی مجوزات صادرات در دو طیف مجوز Export جهت فروشنده و شرکت صادرکننده و مجوز Cites Import جهت مشتری صادر میشوند.
مجوز Exporter اجازه نامه صادرات خاویار و مجوز Processing/Repackaging – Cites اجازه نامه بسته بندی خاویار است.
این مجوزات برای اطلاع و اطمینان مشتری از فرایند قانونی صادرات و فروش خاویار هستند.
خاویار اصل ایرانی یکی از گونه های اصلی در فهرست کنوانسیون CITES میباشد.
فروش و صدور نوع وحشی خاویار، غیرقانونی و کاملا ممنوع است.
امتیاز خاویار وحشی ایران در اختیار سازمان شیلات کشور قرار دارد.
مجوزات صادرات خاویار
-
مجوز سایتس (CITES)
-
مجوز دامپزشکی
-
مجوز حمل و نقل
-
مجوز قرنطینه
-
گواهی مبدأ و مقصد
انواع سایتس
-
سایتس مزرعه
-
سایتس مرکز فرآوری و بسته بندی
-
سایتس صادرات خاویار
-
سایتس صادرات ماهی خاویاری
کشورهای عضو سایتس
- آرژانتین
- ارمنستان
- اتریش
- آذربایجان
- بلاروس
- بلژیک
- بلغارستان
- کانادا
- شیلی
- چین
- جمهوری چک
- دانمارک
- استونی
- فنلاند
- فرانسه
- گرجستان
- آلمان
- یونان
- مجارستان
- ایران
- اسرائيل
- ایتالیا
- ژاپن
- قزاقستان
- لتونی
- لوکزامبورگ
- ماداگاسکار
- هلند
- لهستان
- کشور پرتغال
- جمهوری کره
- جمهوری مولداوی
- رومانی
- فدراسیون روسیه
- عربستان سعودی
- آفریقای جنوبی
- اسپانیا
- سوئد
- سوئیس
- ترکیه
- اوکراین
- امارات متحده عربی
- بریتانیا و ایرلند شمالی
- ایالات متحده آمریکا
- اروگوئه
گونه های تحت پوشش سایتس
تعداد 40.900 گونه جانوری و گیاهی (6.610 گونه جانوری و 34.310 گونه گیاهی) تحت پوشش CITES قرار دارند.
برخی از معروفترین حیوانات در حال انقراض:
- آتلوپوس ناهومه
- آلباتروس بینی زرد اطلس
- آلباتروس سلطنتی جنوبی
- آلباتروس سلطنتی شمالی
- اسب آبی کوتوله
- اورانگوتان بورنئویی
- باندیکوت سرام
- ببر بنگال
- ببر سیبری
- ببر مالایی
- پری جنوبی
- پلنگ ایرانی
- پلنگ برفی
- پلنگ سریلانکایی
- تاس ماهی اوزون بورون
- تاس ماهی شیپ
- تاس ماهی چالباش
- تاس ماهی قره بورون
- تاس ماهی سیبری
- چشمگرد لاغر قرمز
- چوب پری دم دراز
- حشره خوار آنسل
- حشره خوار بیل
- حشره خوار تالابی
- حشره خوار جزایر قناری
- حشره خوار درختی شکم طلایی
- حشره خوار ریوکیو
- حشره خوار گورامبا
- خرس قهوه ای مارسیکایی
- خفاش بال ساکی اکوادوری
- خفاش دودی
- روباه داروین
- سگ وحشی آفریقایی
- سمور آبی گربه ای
- سمور رودخانه ای جنوبی
- سنجاب پرنده منتاوی
- سیاه گوش ایبری
- شب خروش نی لبک زن جلوسیاه
- شبگرد بال سفید
- شنگ اوراسیایی
- شیپورزن بال تیره
- شیر دریایی گالاپاگوس
- صدف حلزونی
- طاووس سبز
- طوطی پیشانی عنابی
- عقاب تکزی تاجدار
- فک خزپوش گالاپاگوس
- فک راهب مدیترانه
- فیل آسیایی
- فیل بیشه آفریقایی
- فیل ماهی
- قانون پر عقاب
- قمری زمردی کریسمس
- کبک ویتنام
- گربه کوهی آند
- گرگ اتیوپیایی
- گوشه گیر نوک چنگکی
- لاکپشت دریایی
- لاکپشت زیتونی
- لاک پشت سرخ
- مارماهی ژاپنی
- ماهی خورک سبیلدار
- مرغ باران اطلس
- مرغ باران زینو
- مشک موش روسی
- موش اسلوینز
- موش سانتاکروز
- میمون بینی دراز
- نهنگ آبی
- نهنگ حقیقی
- نهنگ حقیقی اطلس شمالی
سایتس و ماهیان خاویاری
ماهیهای استورژن یا تاس ماهیان با عنوان فسیل های زنده، به شدت رو به انقراض میباشند.
طی کنوانسیون بین المللی خزر، کشورهای کرانۀ این دریاچه اقدام به لغو صادرات خاویار وحشی کرده اند.
طبق کنوانسیون سوئیس تنها امکان صادرات خاویار پرورشی به کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا وجود دارد.
البته کشورهایی همچون کانادا و ژاپن حساسیتهای بیشتری مانند استفاده از نمک خالص خوراکی (NACI) دارند.
اما جهت صادرات به اکثر کشورهای اروپایی، امکان استفاده از نمکهای ناخالص اسید بوریک به علت ماندگاری بالاتر وجود دارد.
جهت صادرات نوع پرورشی خاویار به کشورهای حوضۀ اتحادیه اروپا، نیاز به اخذ مجوز CITES، مجوز دامپزشکی، مجوز حمل و گواهی مبدأ از تاق بازرگانی است.
خرید خاویار صادراتی باید حتما از نوع پرورشی باشد.
ابتدائی ترین مرحله در صادرات خاویار اصل از ایران، اخذ مجوزات مربوط به صدور این کالای خوراکی لوکس و لاکچری است.
مجوز سایتس یکی از این مجوزها به شمار میرود.
CITES تنها مجوز بین المللی و رسمی در حیطۀ صادرات خاویار میباشد.
سازمان شیلات کشور تنها مرکز صدور مجوز سایتس در کشور ایران به حساب می آید.
در واقع CITES یک اجازه نامۀ کتبی از سازمان شیلات کشور، جهت فعالیت در زمینۀ صادرات خاویار محسوب میگردد.
دریافت مجوز سایتس برای شرکت تولید و فروش خاویار جهت صادرات ضروری میباشد.
این مجوز بین المللی نشانۀ اقدامات قانونی شرکت صادرکننده در راستای پرورش و تولید خاویار است.
یکی از شرکتهای دارای مجوز CITES در داخل کشور، مجموعۀ خاویار 5 ستاره ایران میباشد.
این مجموعه دو نمونه مجوز سایتس یعنی مجوز صادرات و بسته بندی را به صورت همزمان دارد.
از کجا خاویار بخریم؟
سفارش خاویار در این مجموعه به صورت آنلاین و در دو روش خرید اینترنتی و خرید تلفنی صورت می یابد.
همچنین امکان استعلام قیمت روز خاویار از طریق فروشگاه اینترنتی این مجموعه وجود دارد.
CITES قانونی در ارتباط با پیشگیری از نابودی جانوران و گیاهان در حال انقراض همچون ماهیان خاویاری است.
مجوز سایتس برای صادرات تجاری و در حجمهای بالا تعیین صادر میشود.
خروج خاویار زیر 125 گرم به صورت مسافری، نیاز به مجوز CITES ندارد.
البته در مواردی تا 200 گرم نیز گزارش گردیده است.
مجوز سایتس نشان از نوع پرورشی خاویار دارد.
ماهیان خاویاری پرورشی، پلاک و میکروچیپ دارند.
این میکرچیپها در واقع شماره شناسۀ تاس ماهیان و ثبت شده در CITES هستند.
در نتیجه ماهیان خاویاری فاقد پلاک گذاری، از نوع وحشی میباشند.
قیمت خاویار در مقیاس جهانی بر پایه دلار است.
کیفیت و البته قیمت خاویار صادراتی به نسبت بالاتر میباشد.
صادرات خاویار بلوگا
سوالات متداول سایتس
-
چگونه از نیاز به مجوز سایتس برای صادرات و واردات اطلاع پیدا کنم؟
واردات، صادرات حیوانات یا گیاهان زنده از گونه های موجود در لیست سایتس، نیاز به مجوز یا گواهی این کنوانسیون دارد.
جهت اطلاع از این موضوع نام علمی یا رایج را در پایگاه داده های سایتس وارد نمایید.
همچنین از طریق آژانس ملی هر کشور نیز قابل استعلام میباشد. -
از کجا اطلاعات تماس آژانس ملی مسئول اجرای سایتس را پیدا کنم؟
امکان کسب اطلاعات تماس در هر کشور از طریق سایت اصلی وجود دارد. -
آیا حیوانات خانگی پرورشی نیز، نیاز به مجوز سایتس دارند؟
بله. گونه های تحت پوشش سایتس CITES Appendix جهت پرورش در مقاصد تجاری نیاز به اخذ مجوز این نهاد را دارند. -
پایگاه دادۀ تجارت سایتس چگونه مدیریت میشود؟
جهت اطلاع از نوع و نحوه مدریت پایگاه داده CITES به نمایندگی از طرفهای UNEP-WCMC به species@unep-wcmc.org مراجعه فرمایید. -
در ضمیمه های سایتس چند گونه ذکر گردیده است؟
حدود 25000 گونه گیاهی و 5000 گونه جانوری در فهرست 3 ضمیمۀ سایتس وجود دارد.
پیوست I: حدود 600 گونه جانوری و 300 گونه گیاهی
پیوست II: دود 1400 گونه جانوری و 25000 گونه گیاهی
پیوست III: حدود 270 گونه جانوری و 30 گونه گیاهی -
چگونه با اسامی رایج گونه های تحت پوشش سایتس آشنا شوم؟
طی مراجعه به سایت اصلی در بخش پایگاه داده و فهرست گونه ها، اسامی متداول قابل دسترس میباشند. -
آیا امکان دریافت اطلاعات در مورد گونه های خاص در حال انقراض وجود دارد؟
سوال باید متمرکز بر گونه مورد نظر باشد.
زیرا دبیرخانه CITES اطلاعات بیولوژیکی در مورد گونه های در خطر انقراض یا تلاشهای حفاظتی برای حفاظت از چنین گونه هایی را ارائه نمی دهد.
جهت اطلاعات آماری در ارتباط با قانون تجارت حیات وحش به UNEP-WCMC و برای دسترسی به منبع اطلاعات تکمیلی به وب سایت IUCN مراجعه فرمایید. -
چرا دبیرخانه سایتس اجازه کشتن فیل و تجارت عاج فیل را میدهد؟
دبیرخانۀ CITES تعیین کنندۀ سیاستهای کلی نیست.
این امر توسط کشورهای عضو کنوانسیون و دارای حق رأی در جلسات 2 یا 3 سال یکبار اتفاق می افتد.
افراد حقیقی و حقوقی طی گزارش و مطالبات مربوطه، میبایست با مراجع مدیریت کشور خود در تماس باشند.
همچنین اطلاعات تجارت غیرقانونی عاج فیل در وب سایت اصلی در بخش MIKE و ETIS موجود است. -
چگونه امکان عضویت در دبیرخانه سایتس وجود دارد؟
دبیرخانه CITES مانند تمام دفاتر سازمان ملل متحد، سیاست استخدام افراد واجد شرایط را دارد.
این افراد باید دارای تجربه کاری بین المللی قابل توجهی باشند.
البته پست خالی در دبیرخانه وجود ندارد.
اما هنگام ایجاد فرصتهای شغلی، در وب سایت مشاغل سازمان ملل متحد تبلیغ میشوند.
ابتدا توصیه بر کسب تجربه کاری تخصصی در سطح ملی است. -
آیا برای استفاده از لوگوی سایتس به مجوز رسمی نیاز میباشد؟
لطفا به https://cites.org/eng/copyright_and_credits_policy مراجعه فرمایید. -
دسترسی به اسناد موجود در وب سایت سایتس چگونه است؟
اسناد قابل مشاهده باید در فرمت html باشد.
با کلیک بر لینکهای ضمیمه ها با رنگ آبی در سایت CITES، امکان دسترسی به اطلاعات را فراهم میسازد. -
چگونه امکان اطلاع از زمان پیوستن کشورها به سایتس وجود دارد؟
لطفا در سایت اصلی به Member countries مراجعه فرمایید. -
آیا تمامی کشورهای متعهد به سایتس، اصلاحات Bonn و Gaborone را پذیرفته اند؟
لطفا در سایت اصلی به Member countries مراجعه فرمایید. -
چگونه برای کارآموزی در دبیرخانه سایتس اقدام کنم؟
لطفا به internship programme در وب سایت اصلی مراجعه فرمایید. -
آیا سایتس دوره های تحصیلی ارائه میدهد؟
دوره ها هر 2 سال یکبار میباشند.
آخرین دوره ثبت نام به دسامبر سل گذشته میلادی بازمیگردد. -
دوره کارشناسی ارشد سایتس چگونه میباشد؟
دوره کارشناسی ارشد مدیریت و حفاظت از گونه ها در تجارت طی چارچوب بین المللی توسط دانشگاه بین المللی اندلس (UNIA) و Baeza با همکاری کشور اسپانیا ارائه میشود.